کرمان - استان کرمان بیش از 14 سال است که با پدیده خشکسالی مواجه است و هیچ نقطه ای از این استان را نمی توان یافت که از این بلای طبیعی و ویرانگر در امان مانده باشد.

به گزارش ایرنا، استان پهناور کرمان با 183 هزار کیلومتر مربع وسعت، 11 درصد خاک کشور را به خود اختصاص داده است.

این استان با سه میلیون نفر جمعیت، دارای 23 شهرستان، 58 بخش و 60 شهر است که با وجود شرایط اقلیمی و جغرافیایی خشک و کویری سالانه حدود شش و نیم میلیون تن محصولات زراعی در آن برداشت می شود.

علاوه بر این سالانه 250 هزار تن پسته، 200هزار تن خرما و 85 واریته .........انواع مرکبات در این استان تولید می شود اما خشکسالی بخش کشاورزی این استان را تحت تاثیر قرار داده است.

وسعت زیاد استان کرمان موجب شده تا برخی ادارات در این استان برای ارایه خدمات بهتر به مردم به دو اداره کل شمال و جنوب استان تبدیل شود که به همین منظور در این گزارش سعی شده تا نقطه نظرات مسوولان برخی حوزه های مختلف را به دلیل تشابه مشکلات مبتلابه ناشی از خشکسالی، جویا شویم.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، خشکسالی را پدیده ای طبیعی، آرام و مرموز دانست و گفت: ماهیت این پدیده نسبت به سایر حوادث طبیعی کمتر شناخته شده است.

?ابراهیم یوسفی?، اظهار داشت: قرار گرفتن کرمان بر روی کمربند خشک دنیا و نوسانات شدید بارش و پراکنش نامناسب آن از ویژگیهای ذاتی این استان است.

وی متوسط بارندگی سالانه استان کرمان را حدود 140 میلی متر اعلام کرد.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، گفت: بارندگی موجود در استان کرمان 58 درصد متوسط بارش سالانه کشور و 19 درصد میانگین بارش کره زمین است به گونه ای که در نواحی کویری شرق این استان مقدار نزولات جوی سالانه از حدود 50 میلیمتر تجاوز نمی کند.

وی افزود: بر اساس بررسی های انجام شده استان کرمان بطور مداوم در 40 درصد سال های مورد مطالعه دچار خشکسالی بوده که با توجه به روند حرکتی خشکسالی ها در 30 سال اخیر، این استان درگیر سه دوره خشکسالی بوده است.

وی ادامه داد: طولانی ترین دوره خشکسالی مربوط به دوره اخیر است که این دوره از سال 77 آغاز و هم اکنون نیز ادامه دارد.

یوسفی، تصریح کرد: خشکسالی فعلی نسبت به سایر دوره های خشکسالی این استان دارای تداوم و شدت بیشتری است.

وی افزود: تداوم خشکسالی در استان کرمان موجب بحران آب و کاهش آب های زیرزمینی و آب های سطحی شده است.

مدیر آب و خاک سازمان جهادکشاورزی شمال استان کرمان، ادامه داد: دمای بالا و رطوبت ناچیز موجود در هوا و پوشش ابری اندک موجب افزایش تبخیر آب و تعرق و کاهش آب در خاک شده است که در نهایت ، کاهش عملکرد تولید محصولات کشاورزی را در پی داشته است.

یوسفی، تصریح کرد: کمبود بارندگی و برداشت بیش از حد آب از سفره های آب زیرزمینی موجب بیلان منفی آب های زیرزمینی شده است، بطوری که سالانه در استان کرمان با اضافه برداشت 1/1 میلیارد متر مکعب از سفره های آب های زیر زمینی رو به رو هستیم.

وی گفت: بیشتر دشت های استان کرمان با خطر شور شدن آب به دلیل پیشروی سفره های آب شور مواجه شده است.

مدیر آب و خاک سازمان جهادکشاورزی شمال استان کرمان، تاکید کرد: دشت های شمالی و غربی استان بویژه دشت های منطقه رفسنجان، زرند و سیرجان از مناطق بحرانی استان هستند.

وی از تقویت و به کارگیری مبانی علمی هواشناسی در کشاورزی کشور، تشکیل، تقویت، حمایت و به کارگیری جدی تشکل های مردمی در امر خشکسالی و گسترش و تقویت ارتباط با محافل علمی - اجرایی بین المللی و مراکز فعال در کشورهای پیشرفته مرتبط با خشکسالی به عنوان اقدامات سازمان جهادکشاورزی در ارتباط با مقابله با پیامدهای خشکسالی نام برد.

وی ادامه داد: هماهنگی و سازماندهی واحدهای مختلف دولتی مرتبط با خشکسالی در قالب برنامه های خشکسالی توام با وظایف شفاف و مسوولیت های مشخص، تهیه طرح جامع خشکسالی کشور و ارایه راه های مقابله با خشکسالی کلی ، برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت، جلوگیری از بیلان منفی برداشت از آب های زیرزمینی و منطقی کردن برداشت و در صورت امکان، افزایش ذخایر آبی آن ها از دیگر اقدامات سازمان جهاد کشاورزی در مقابله با پیامدهای خشکسالی است.

مدیر آب و خاک سازمان جهادکشاورزی شمال استان کرمان، اظهار داشت: با اجرای روش های نوین آبیاری، کشاورزان می توانند از همان مقدار آبی که در کشاورزی استفاده می کنند حداکثر محصول را برداشت کنند.

وی گفت: به منظور استفاده صحیح از آب های موجود می توانیم بخشی از منابع آب را که تبخیر شده و از دسترس خارج می شود کاهش دهیم و از آب صرفه جویی شده در بخش های دیگر استفاده کنیم.

وی تصریح کرد: آب را باید در جایی مصرف کرد که بهره وری آن زیادتر باشد.

یوسفی، از کشت محصولاتی که نیاز کمتری به آب دارند با تعیین الگوی کشت مناسب در دشت های استان به عنوان یکی از راه های مقابله با خشکسالی و مدیریت منابع آبی یاد کرد.

وی گفت: استفاده دوباره از آب های تلف شده و اضافی در آبیاری و ایجاد انگیزه برای استفاده از سامانه های آبیاری نوین در کشاورزی از دیگر راهکارهای مدیریت منابع آبی در استان کرمان است.

وی اقدامات جهاد کشاورزی شمال استان کرمان را در مقابله با آثار و پیامدهای خشکسالی مطلوب ارزیابی کرد.

مدیر آب و خاک سازمان جهادکشاورزی شمال استان کرمان در همین راستا اظهار کرد: از مجموع 35 هزار کیلومتر کانال خاکی بیش از 12 هزار و 500 کیلومتر کانال خاکی پوشش دار و به مرحله اجرا در آمده است.

وی تصریح کرد: طرح پوشش نهرهای سنتی، هزار و 34 کیلومتر اراضی را در بر می گیرد که تا کنون 430 کیلومتر آن اجرایی شده است.

وی گفت: تجهیز و نوسازی بیش از 15 هزار و 180 هکتار از اراضی کشاورزی از دیگر راهکارهای بهبود شرایط کنونی است که 11 هزار و 800 هکتار آن تاکنون تجهیز شده است.

یوسفی، گفت: مطالعه و اجرای بیش از 464 کیلومتر جاده دسترسی به مزارع از دیگر اقداماتی است که 200 کیلومتر آن اجرا شده است.

وی ادامه داد: در بخش مطالعه و اجرای سدهای خاکی نیز حدود 59 سایت شناسایی، 20 سایت مطالعه و 14 سایت در حال اجرا است.

وی افزود: احداث سه هزار و 350 باب استخر در استان کرمان که تاکنون هزار 250 باب از این تعداد احداث شده است از دیگر اقدامات مقابله با خشکسالی و مدیریت منابع آبی در استان کرمان است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، افزود: مرمت و لایروبی پنج هزار و 200 رشته قنات در سطح دو هزار و 800 کیلومتر که سه هزار و 200 رشته آن به طول هزار و 100 کیلومتر اصلاح و بهسازی شده است.

وی گفت: اجرای سامانه آبیاری تحت فشار در سطح 50 هزار هکتار از مزارع و باغات نیز از دیگر اقدامات سازمان جهادکشاورزی استان کرمان در بخش مقابله با خشکسالی است.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، گفت: 20 هزار هکتار آبیاری تحت فشار در سال 91 برای شمال این استان هدف گذاری شده است.

یوسفی، افزود: 15 هزار هکتار از مزارع شمال این استان از ابتدای سال 90 تاکنون به سامانه آبیاری تحت فشار مجهز شده است.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، افزود: یک میلیارد مترمکعب بیلان منفی سفره های آب زیرزمینی شمال این استان بطور سالانه و طبق آمار شرکت آب منطقه ای است.

وی تاکید کرد: ورودی سفره های آب زیرزمینی با بارندگی های اندک تامین نمی شود و کف شکنی و تغییر چاه های آب توسط کشاورزان موجب کاهش آب های زیر زمینی می شود.

وی با اشاره به کاهش بیلان منفی سفره های آب زیرزمینی با توجه به ثابت بودن میزان بارندگی در استان، گفت: کشاورزان بیشترین استفاده را از سفره های آب زیر زمینی می کنند.

وی تاکید کرد: حدود 95 درصد آب استحصالی شمال استان کرمان در بخش کشاورزی مصرف می شود.

یوسفی، کل حجم استحصالی آب شمال استان کرمان را 5/7 میلیارد مترمکعب اعلام کرد و گفت: 1/7 میلیارد مترمکعب آن در بخش کشاورزی استفاده می شود.

وی با بیان این که 90 درصد آب کشاورزی از آب های زیر زمینی تامین می شود، تصریح کرد: کمتر از 10 درصد آب مورد استفاده کشاورزان از طریق استحصال آب های سطحی است.

وی از اجرای آبیاری نوین در باغات و مزارع کشاورزی استان کرمان به عنوان راهی برای ساماندهی و ارتقای راندمان آب این استان نام برد.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، با بیان این که راندمان آبیاری تحت فشار در بخش آبیاری قطره ای 95 درصد است، گفت: در بخش آبیاری بارانی این راندمان 70 درصد و راندمان آبیاری سنتی به طور متوسط در استان 35 درصد است.

وی افزود: وقتی مزرعه با شیوه سنتی آبیاری می شود حدود 65 تا 70 درصد آب هدر می رود.

یوسفی، گفت: هدر رفت آب در شیوه های نوین آبیاری، در حد پنج تا 30 درصد است.

وی با بیان این که راهی جز افزایش راندمان آب بخش کشاورزی استان کرمان وجود ندارد، گفت: اجرای سامانه های آبیاری تحت فشار اقدامی مهم در این راستا است.

یوسفی، سطح آبیاری تحت فشار شمال استان کرمان را 50 هزار هکتار اعلام کرد و گفت: این وسعت نسبت به سطح زیر کشت حدود 20 درصد از این سطح است.

وی با بیان این که شوری آب یکی از مشکلاتی آب کشاورزی استان کرمان است، اظهار داشت: این مشکل به دلیل پایین رفتن سطح آب زیر زمینی و بیلان منفی تعدادی از دشت ها اتفاق می افتد.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، شوری آب در شمال استان کرمان را بین 700 میکروموس بر سانتیمتر تا 12 هزار میکروموس بر سانتیمتر، متغیر دانست و تاکید کرد: شوری 12 هزار میکروموس بسیار بالاست.

وی گفت: برخی مناطق شمال استان کرمان به دلیل بالا بودن شوری آب امکان اجرای سامانه های تحت فشار را ندارند.

یوسفی، سطح زیر کشت شمال استان کرمان را 567 هزار هکتار اعلام کرد و گفت: در 250 هزار هکتار از این اراضی امکان اجرای آبیاری تحت فشار وجود دارد.



****

مسوول واحد آموزش و پژوهش اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان نیز با اشاره به خشکسالی و تغییرات زیست محیطی مشهود در دشت های استان کرمان با وقوع پدیده خشکسالی، گفت: در کشوری با شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک مانند ایران، منابع آب زیرزمینی که در بسیاری از نقاط از جمله استان کرمان، مهمترین و در بعضی موارد تنها منبع تأمین نیازهای آبی است، از اهمیت خاصی برخوردار است.

?فرشته خالقی?، افزود: به همین دلیل ضرورت برنامه ریزی مناسب برای استفاده بهینه از این منابع محدود، شناخت دقیق رفتار آبخوان و در اختیار داشتن آمار و اطلاعات کافی از آن محسوس است.

وی به اثرات خشکسالی در افزایش ریزگردها با منشاء داخلی در شرق کشور اشاره کرد و گفت: فرسایش خاک اعم از آبی و بادی یکی از مهمترین مصادیق تخریب سرزمین و بیابان زایی است که ناشی از عوامل محیطی و انسانی است و در اثر بهره برداری های بی رویه از منابع آب زیرزمینی، خاک و پوشش گیاهی در طول چند دهه اخیر شدت فرسایش خاک روند صعودی داشته است.

وی اظهار داشت: از سوی دیگر خشکسالی تبعات جدیدی نیز در شرق کشور به جای گذاشته که در سال های اخیر بخوبی خود را نمایان کرده است.

وی گفت: روزگاری بحث طوفان های شن مختص برخی مناطق سیستان بود اما هم اکنون بحث طوفان های شن و ریز گردها با منشاء داخلی در شرق کشور به واقعیتی انکار ناپذیر تبدیل شده که بویژه استان های یزد، کرمان و خراسان جنوبی را تحت تاثیر قرار داده است.

خالقی، بیان کرد: آلودگی هوای ناشی از این پدیده اگرچه برای همه افراد و در همه سنین پدیده ای مضر و بیماری زاست اما طیف وسیعی از افراد از جمله سالمندان، زنان باردار، کودکان و افراد بیمار آسیب پذیری بیشتری نسبت به آن دارند.

وی در ادامه به تاثیرات افت سطح آب های زیرزمینی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی جوامع ساکن پرداخت و خاطرنشان کرد: در سال های گذشته کاهش شدید بارش نزولات جوی باعث خشک شدن اکثر قنوات در شهرستان های کرمان، رفسنجان، راور و زرند شده و چاه ها با کاهش شدید منابع آبی مواجه شده اند.

وی گفت: کم آبی بحرانی است که اقتصاد منطقه در بخش صنعت را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.

مسوول واحد آموزش و پژوهش اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان، افزود: از جمله راهکارهای مدیریتی در تطابق با وقوع پدیده خشکسالی مدیریت منابع آبی برای تأمین نیازهای بشر و کاهش خسارات ناشی از برداشت های بی رویه است که این موضوع پیچیده با افزایش جمعیت و میزان تقاضا در سال های آینده مشکل تر نیز خواهد شد.

خالقی، به سیاست ها و راهکارهای کلی مقابله با پدیده خشکسالی در ایران اشاره کرد و افزود: در بخش قانونگذاری و استراتژیک مواردی مانند وجود قانون توزیع عادلانه آب، پیش بینی سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه، پیش بینی در قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه، پیش بینی در سند چشم انداز 20 ساله آب کشور و وجود قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور در 1384 دیده شده است.

وی ادامه داد: در بخش کشاورزی نیز راهبردهایی مانند ایجاد مرکز ملی مدیریت خشکسالی با ایجاد کارگروه های هشدار و پایش خشکسالی (سازمان هواشناسی)، ارزیابی ریسک و خسارات خشکسالی (وزارت جهاد کشاورزی) و برنامه ریزی، پاسخ و کاهش اثرات خشکسالی (وزارت نیرو) و همچنین تدوین سیاست های لازم در امکان سازگاری با خشکسالی و کاهش آسیب پذیری آن، ایجاد همکاری های بین سازمانی در رابطه با موارد مرتبط با خشکسالی و بالا بردن ظرفیت ملی برای برنامه ریزی، تخفیف اثرات و پاسخ به خشکسالی پیشنهاد شده است.



***

رییس گروه اقلیم شناسی و خشکسالی اداره کل هواشناسی استان کرمان نیز در این رابطه با اشاره به بررسی خشکسالی در استان کرمان با استفاده از شاخص درصد از نرمال در 10 سال اخیر بیان کرد: پایش خشکسالی استان کرمان در 13 سال اخیر با استفاده از شاخص درصد از نرمال در سال 1378 خشکسالی متوسط، سال 1379 خشکسالی ضعیف، سال 1380 نرمال و بیشتر، سال 1381 خشکسالی ضعیف، سال 1382 نرمال و بیشتر، 1383 نرمال و بیشتر، 1384 خشکسالی متوسط، 1385 نرمال و بیشتر، 1386 خشکسالی ضعیف، 1387 خشکسالی شدید، 1388 نرمال و بیشتر، 1389 نرمال و بیشتر و 1390 خشکسالی متوسط بوده است.

? زهرا نجفی? در مورد پایش خشکسالی استان کرمان در سال 90 نیز گفت: کرمان در حد نرمال، بم خشکسالی شدید، سیرجان خشکسالی متوسط، بافت خشکسالی ضعیف، جیرفت (سیلو) خشکسالی متوسط، جیرفت (میانده) خشکسالی خیلی شدید، کهنوج خشکسالی شدید، شهربابک خشکسالی ضعیف، رفسنجان خشکسالی خیلی شدید، انار خشکسالی خیلی شدید، لاله زار در حد نرمال، شهداد خشکسالی متوسط و زرند نیز خشکسالی متوسط داشته است.



****

رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمان نیز در زمینه وضعیت منابع آب استان کرمان، گفت: متوسط بارندگی سالانه استان کرمان 25 میلیارد متر مکعب است که از این رقم حدود 18میلیارد متر مکعب بصورت تبخیر، 85/3میلیارد متر مکعب جذب مستقیم سفره های آب زیر زمینی و 75/1 میلیارد متر مکعب جذب غیر مستقیم و 4/1 میلیارد متر مکعب روان آب است که جمع جذب مستقیم وغیر مستقیم 6/5 میلیارد متر مکعب است.

سید ?محسن ثمره هاشمی?، افزود: برداشت آب در استان کرمان از 24 هزار حلقه چاه مجاز و 11 هزار حلقه چاه غیرمجاز، 12 هزار دهنه چشمه، هزار و 900 رشته قنات معادل 7/6 میلیارد متر مکعب است.

وی ادامه داد: استان کرمان 1/1 میلیارد متر مکعب بیلان منفی دارد که متاسفانه طی 14سال خشکسالی اخیر استان کرمان بایک بحران خشکسالی شدید مواجه شده است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر سطح ایستایی آب در استان از 30 سانتی متر تا چهار متر در حال پایین رفتن است و زنگ خطر بزرگی را برای استان کرمان بصدا در آورده است.

وی با بیان اینکه، ما پلیس آب هستیم و باید نگهبان منابع آبی باشیم، گفت: این آب طی قرن ها ذخیره شده است و متاسفانه در طول صد سال گذشته بصورت بی رویه برداشت شده است.

وی تاکید کرد: در برخی مناطق استان کرمان به دلیل برداشت بی رویه آب، زمین در دشت ها نشست کرده است.



****

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، نیز مساحت بیابان های استان کرمان را 3/6 میلیون هکتار و مساحت مراتع و جنگل ها را در این استان به ترتیب 6/8 و 3/1 میلیون هکتار برآورد کرد.

?محمدعلی اسدی?، افزود: اراضی بیابانی حدود 34 درصد از سطح استان را شامل می شود که از این مقدار 3/3 میلیون هکتار اراضی کویری و بیابانی و سه میلیون هکتار شنزارهای فعال و نیمه فعال هستند که تمرکز فعالیت های تثبیت شن و بیابانزدایی در استان در محدوده همین شنزارهای است.

وی با بیان اینکه کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر روی کمربند خشک جغرافیایی کره زمین بشدت تحت تاثیر آثار مخرب پدیده بیابانزایی است، افزود: از 168 میلیون هکتار وسعت این کشور حدود 43 میلیون هکتار از مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی را گستره بیابان به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: حدود 16 میلیون هکتار از اراضی مرتعی را نیز مراتع بیابانی تشکیل می دهد که این مقدار اراضی بیابانی بطور تقریبی پنج برابر میانگین جهانی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، تصریح کرد: بر اساس ارزیابی های UNDP (برنامه توسعه سازمان ملل) حدود یکصد میلیون هکتار از اراضی ایران، متاثر از بیابان و عوامل بیابانزایی است و سالیانه بطور حدودی 400 هزار هکتار از اراضی قابل کشت در اثر پدیده بیابانزایی از بین می روند.

وی با اشاره به اینکه استان کرمان با مساحت 2/18 میلیون هکتار در جنوب شرق کشور واقع شده است، افزود: این استان به استان های خراسان جنوبی، یزد، فارس، هرمزگان، سیستان و بلوچستان محدود.

وی متوسط بارندگی استان کرمان را 140 و متوسط تبخیر و تعرق آب را در این استان دو هزار و 100 میلیمتر اعلام کرد.

وی ادامه داد: بررسی های انجام شده نشان می دهد که سطحی معادل 2/4 میلیون هکتار از اراضی بیابانی استان کرمان تحت تاثیر شدید فرسایش بادی قرار دارد که دارای بالاترین درجه آسیب پذیری است.

وی گفت: همچنین بر اساس مطالعات شناسایی کانون های بحرانی فرسایش بادی، تعداد 16 کانون بحرانی فرسایش بادی با مساحت 676 هزار هکتار در سطح این استان شناسایی شده اند، که در حال حاضر عمده فعالیت های استان در بخش بیابان در محدوده همین کانون های بحرانی انجام می شود.

وی افزود: خشکسالی های اخیر و افزایش شدت فرسایش بادی به دلیل فقدان پوشش گیاهی در مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی، موجب ایجاد بحران شدید برای تعدادی از روستاها، اراضی زراعی و باغی، قنوات و به طور کلی بخش کشاورزی این استان در نقاطی چون نرماشیر بم، تکاب شهداد، جازموریان، حومه شهر کرمان، رفسنجان و غیره شده است.

وی ادامه داد: روند نگران کننده مهاجرت به شهر و تبدیل نیروی مولد به مصرف کننده و بروز مشکلات پیچده اقتصادی و اجتماعی تنها گوشه ای از معضلات پدیده بیابان زایی در سطح استان کرمان است.

اسدی، اظهار داشت: وجود خاک حاصلخیز و منابع غنی سفره های آب زیرزمینی در مناطق بیابانی استان کرمان، بویژه در دشت های نرماشیر، بم، جازموریان و کهنوج، قابلیت های خاص و منحصر به فردی در راستای توسعه کشاورزی و ایجاد اشتغال مولد این مناطق داشته است.

وی اظهار داشت: وقوع طوفان های ماسه ای و به طورکلی فرآیند فرسایش بادی به عنوان اساسی ترین محدودیت رشد و توسعه منابع زیست انسانی در این مناطق محسوب می شود.

وی تاکید کرد: در راستای تحقق اهداف برنامه های عدالت محور دولت جمهوری اسلامی و به منظور اجرای طرح های محرومیت زدایی در مناطق محروم کشور، طرح های بیابانزدایی استان کرمان با تاکید برمناطق بحرانی بخصوص مناطقی نظیر جازموریان کهنوج، نرماشیر بم، شهداد کرمان که با قابلیت های زیاد از محروم ترین نقاط کشور محسوب می شوند به منظور رسیدن به برخی اهداف متمرکز شده است.

وی این اهداف را کنترل فرآیندهای بیابانزایی و جلوگیری از تشدید مشکلات موجود، کنترل فرآیندهای فرسایش بادی نظیر طوفان های شن وهجوم ماسه های روان است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، اظهار داشت: عوامل موثر در بیابانزایی و تخریب اراضی استان کرمان بیشتر تحت تاثیر عامل انسانی بوده است.

وی ادامه داد: تخریب منابع گیاهی، برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی، تخریب اراضی، فعالیت های بیابانزدایی با توجه به اینکه هجوم ماسه های روان و پیشروی بیابان در مجاورت شهرها و روستاها فعالیت های کشاورزی رابه مخاطره انداخته است.

وی گفت: این امر موجب بروز اختلاف قابل ملاحظه ای در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کانون های جمعیتی مذکور شده است.

اسدی، تصریح کرد: بدو شروع فعالیت های بیابانزدایی عملیات تثبیت شن های روان به طور کلی در اطراف مراکز جمعیتی و اقتصادی مانند شهرهای کرمان، رفسنجان، شهداد، نرماشیر بم و کهنوج به اجرا در آمده است.

وی گفت: عملیات بیابانزدایی از سال 1345 با کشت گونه های کویری مانند تاغ به منظور کنترل و تثبیت شنزارها تاکنون موجب ایمن شدن محیط اطراف شهر کرمان و جلوگیری از اثرات مخرب بیابانی دراین منطقه شده است.

وی ادامه داد: همچنین بزرگترین طرح بین المللی کشور با عنوان ?جف? در زمینه بیابان زدایی طی سال گذشته در 90 روستای شهرستان ریگان در استان کرمان آغاز شد.

وی تصریح کرد: این طرح با مشارکت مردم و برای احیای جنگل های تخریب شده در 300 هزار هکتار و در 30 روستا بصورت پایلوت در حال اجرا است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، تصریح کرد: یکی از چالش های مهم جهان امروز بحث بیابان زایی است که در استان کرمان به لحاظ شرایط جوی، اقلیمی و خشکسالی های مداوم، پوشش گیاهی این مناطق را به هم زده است.

وی با اشاره به اینکه بیش از 670 هزار هکتار کانون بحرانی در استان وجود دارد، خاطرنشان کرد: بحث بیابان یک چالش جهانی است و دستگاههای بین المللی برای بیابان زدایی در همه نقاط جهان از جمله در استان کرمان و در ایران دو طرح بین المللی را در دست انجام دارند.

وی تصریح کرد: کار مطالعاتی اجرای طرح جف در ریگان از سال 87 آغاز شده است و از 200 طرحی که به فائو داده شد، فقط طرح ریگان پذیرفته شد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان افزود: اجرای این طرح پنج ساله بوده و 11 میلیارد تومان اعتبار اولیه آن است که دو سوم این هزینه توسط جمهوری اسلامی و یک سوم توسط فائو تامین می شود.

وی ادامه داد: اقدامات اولیه این طرح تجهیز و تشکیل کارگاههای آموزشی، بحث جنگل های دست کاشت و توانمند سازی جوامع بشری است.

اسدی، گفت: از جمله اقدامات انجام شده در این طرح، ایجاد و احیای جنگل های تخریب یافته در منطقه و در کنار آن رونق اقتصادی و ایمن سازی باغ ها ومزارع مردم است.



***

معاون امور عمرانی استانداری کرمان، نیز گفت: این استان دارای حدود شش هزار روستا است، که یک هزار و 75 روستا آن بطور سیار آبرسانی می شود.

?محمدجواد کامیاب?، افزود: این استان 14 سال است که خشکسالی را پشت سر گذاشته و در سال جاری نیز از کم بارش ترین استان های کشور به شمار می رود.

وی با تاکید بر این که استان کرمان نیازمند اعتبارات ملی و استانی در بخش آب است، اظهار داشت: توزیع اعتبارات استانی براساس اولویت ها و دغدغه های استان تخصیص می یابد و بر این اساس 20 درصد اعتبارات استان کرمان در بخش آب هزینه می شود.

معاون امور عمرانی استاندار کرمان با اشاره به پهناور بودن این استان، گفت: برای اجرای طرح های مختلف در زمینه آب نیازمند توجه ویژه مسوولان هستیم.

وی به اجرای طرح های تکمیلی بخش آب در برنامه پنجم توسعه اشاره کرد و گفت: حدود 200 میلیارد تومان برای جبران عقب ماندگی طرح های آبرسانی نیاز داریم.

کامیاب، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 516 روستای بالای 20 خانوار جمعیت در استان کرمان فاقد آب آشامیدنی سالم هستند.

معاون امور عمرانی استاندار کرمان، تصریح کرد: اگر این اعتبار به این ترتیبی که هست اختصاص یابد، به نظر می رسد برای تامین آب سالم این تعداد روستا ده سال زمان نیاز است.

بر اثر خشکسالی پی در پی، آب تعداد زیادی از چاه ها، چشمه ها و قنوات این استان کاهش داشته است، خشکسالی های متعدد سبب افت شدید سفره های آب زیرزمینی شده و این مساله بسیاری از مناطق را دچار مشکل کرده است.

جیره بندی آب، اجرای سیستم های آبیاری نوین در مزارع و باغات، توصیه به صرفه جویی در مصرف آب و غیره از جمله اقدامات مسوولان در زمینه کاهش اثرات خشکسالی در استان کرمان است.





***

یک استاد مهندسی آب دانشگاه کالیفرنیا نیز گفت: ایران در 10 سال گذشته و در ادامه روند حدود یک قرن خشکسالی در این کشور، با بیشترین خشکسالی رو به رو بوده است.

?سروش سروشیان? در همایش آب و خشکسالی که چندی پیش در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان برگزار شده بود، افزود: مدل ها نشان می دهد که خبرهای خوشی در رابطه با آب برای دهه های آینده در قرن جاری میلادی وجود ندارد.

وی ادامه داد: خاورمیانه، شمال آفریقا، آمریکا و بخشی از استرالیا از جمله مناطقی است که در معرض خشکسالی قرار دارند که ایران نیز همین شرایط را در سال های آینده خواهد داشت.

سروشیان، اظهار کرد: بیشترین فشارها و مشکلات ناشی از بحران آب و خشکسالی ها در آسیاست که به همین دلیل مهندسی آب، ساخت سدها و کانال کشی عظیم در این کشورها مورد نظر جدی قرار دارد.

استاد مهندسی آب دانشگاه کالیفرنیا، گفت: کره زمین از 70 میلیون سال پیش تا کنون دستخوش تغییراتی بوده است و این تغییرات در زمان حاضر با گرم شدن زمین و ایجاد تغییرات اقلیمی ادامه دارد.

وی بیان کرد: یکی از شانس های کره زمین وجود کوه های بزرگ و کوهستان های عظیم است که نقش بزرگی در حرکت رطوبت در جهان ایجاد می کنند.

سروشیان، افزود: اقیانوس ها نبض و قلب اقلیم هستند و 78 درصد بارندگی کره زمین بر روی اقیانوس ها انجام می شود.

وی گفت: در سال های اخیر بارندگی های جهان شدیدتر شده و در مقابل نیز خشکسالی ها طولانی تر و شدت آن ها بیشتر می شود.

استاد مهندسی آب دانشگاه کالیفرنیا، گفت: درجه حرارت کره زمین در نیمکره شمالی و جنوبی در 10 سال گذشته در حال بالا رفتن بوده است. ک/4

7433/7443/2624 / 1449

انتهای پیام /*